Poznaj 12 zielonych skarbów natury

Zioła i warzywa nie tylko kuszą bogactwem smaków, ale także nie mają sobie równych pod względem zawartości witamin i właściwości leczniczych. Są źródłem karotenu (prowitaminy A), witamin C i E oraz żelaza. Karoten po przyswojeniu przez organizm (obowiązkowo w obecności tłuszczów: oleju, oliwy lub masła) przekształca się w witaminę A działającą korzystnie na wzrost, odporność, wzrok i stan skóry. Witamina C bierze udział w wielu procesach metabolicznych (m.in. tłuszczów, cholesterolu i kwasów tłuszczowych), przyspiesza zrastanie się kości i gojenie ran. Korzystnie wpływa na przyswajanie żelaza i regenerację witaminy E, przeciwdziała procesom utleniania, neutralizuje niektóre toksyny. Jej brak może skutkować bólem mięśni, zmęczeniem i brakiem apetytu.

ZIOŁA

Majeranek

Ma silny aromat, dlatego często nie smakuje dzieciom. Idealnie komponuje się z potrawami zawierającymi mięso i drób, zwłaszcza z grilla lub piekarnika. Może posłużyć jako składnik nadzienia. Leczy opryszczkę.

Mięta

Fantastyczny dodatek do grillowanych i pieczonych ryb, gdyż włożona do środka ryby neutralizuje jej nieprzyjemny zapach. Doskonale sprawdza się też jako element deserów i napojów – zarówno zimnych, jak i gorących. Można ją uprawiać w doniczce (w gruncie bardzo się rozrasta). Zawiera olejki eteryczne (głównie mentol, który odświeża i działa antyseptycznie, przeciwwirusowo i przeciwbólowo), flawonoidy (przeciwutleniacze) i garbniki (mają właściwości ściągające i przeciwzapalne). Plus witamina C, C, żelazo, wapń, potas, magnez, karoten, rutyna.

Bazylia

Od wielu lat częsty gość w naszej kuchni. Łatwa w uprawie, powszechnie dostępna w sklepach spożywczych. Pięknie pachnie i odstrasza owady. Wzmacnia, działa przeciwzapalnie, przeciwbólowo i antybakteryjnie. Ogranicza obrzęki stawów, dobrze wpływa na wzrok, zarówno pobudza, jak i relaksuje. Ułatwia trawienie, wspomaga układ moczowy. Komponuje się z różnorakimi sałatkami, a także makaronami (w formie pesto).

Pokrzywa

Raczej chwast niż roślina doniczkowa, w dodatku parzy więc trzeba zbierać ją w rękawiczkach ochronnych. Napar z kłączy ma działanie przeciwgrzybiczne, jednak można je usunąć podczas dokładnego mycia liści pokrzywy, które służą do przygotowania naparu. Wystarczy zalać je wrzątkiem, by sporządzić napój doskonale gaszący pragnienie, poprawiający stan cery, paznokci i włosów, mający działanie antybakteryjne, antywirusowe i przeciwalergiczne. Leczy anemię i katar sienny, zapobiega wrzodom żołądka i jelit, poprawia krzepliwość krwi. Dobrze wpływa na trawienie, wątrobę i pracę nerek, podnosi odporność, oczyszcza organizm z toksyn, obniża poziom cukru we krwi. Korzystnie wpływa na stan włosów, stosowana jako płukanka.

Rukola

Z łatwością można ją uprawiać w doniczkach, skrzynkach lub na grządce (wysiewana co 2-3 tygodnie będzie dostępna na bieżąco). Jest dość ostra w smaku. W kuchni wykorzystuje się ją podobnie jak bazylię, idealnie sprawdza się jako składnik pesto. Jest niskokaloryczna, zawiera witaminy A, C, B, K, kwasy foliowy i pantotenowy, wapń, magnez, potas i magnez.

Szałwia

Bardziej znamy ją w formie naparu do płukania jamy ustnej, jednak warto, by liście szałwii zagościły też w kuchni. Są smaczne, poprawiają trawienie i obniżają poziom cukru we krwi. Działają antydepresyjnie, zwalczają oznaki zmęczenia i zapobiegają wyczerpaniu organizmu. Wspomagają leczenie trudno gojących się ran, wysypek, owrzodzenia nóg oraz bóle pochodzenia reumatycznego. Herbata z szałwii przeciwdziała biegunce. Łagodzi także objawy menopauzy. Nie jest polecana kobietom karmiącym, ponieważ może doprowadzić do zaniku pokarmu. Sprawdza się jako składnik sałatek, mięs, drobiu, deserów i napojów. Napar z szałwii koi podrażnione gardło i oskrzela, zwłaszcza spowodowane działaniem klimatyzacji.

Melisa

Uspokaja, ułatwia zasypianie, łagodzi nudności i wymioty, pobudza apetyt. Pomaga w trawieniu, łagodzi kolkę, uspokaja serce, niweluje kłucia. Obniża ciśnienie krwi, niweluje zawroty głowy i migreny. Wspomaga leczenie niektórych alergii, opryszczki i łagodzi skutki ukąszeń owadów. Ma przyjemny i delikatny smak. Można dodawać ją do sałatek, kanapek, marynat, zup i sosów, białego mięsa i deserów. Polecana także do picia w formie naparu.

Koperek

Jeden z piękniejszych zapachów sezonu na zielone! Koperek to niezastąpiony dodatek do młodych ziemniaków, wędzonego łososia i innych ryb. W formie naparu łagodzi kolkę i wzdęcia, niestrawności i bóle brzucha. Polecany w diecie niemowlaków.

WARZYWA

Szpinak

Ten uprawiany w Polsce dostępny jest wiosną i jesienią. Szpinak charakteryzuje się wysoką wartością odżywczą – zawiera dużo witaminy C, karotenu, witamin z grupy B, składników mineralnych, zwłaszcza magnezu. Zawiera też kwas szczawiowy, który obniża jego wartość odżywczą (wiąże wapń z organizmu, tworząc szczawiany, co może doprowadzić do odwapniania). Jest pyszny zarówno na surowo, jak i duszony. Może być składnikiem sałatek i zup, dodatkiem do serów i makaronów. Smakuje jako farsz do naleśników i pierogów, dodatek do pizzy czy blat pod pieczonymi rybami. W kuchni wykorzystywany jest także jako barwnik do ciasta na kluski, makaronu lub puree ziemniaczanego.

Fasolka szparagowa

Jedno z najsmaczniejszych warzyw dostępnych latem, oczywiście pod warunkiem, że jest młoda i świeża. Dlatego zbieramy lub kupujemy fasolkę bez przebarwień i oznak więdnięcia. Gotowana we wrzątku przez 10-12 minut nie traci wartości odżywczych. Zielone ziarna fasolki są bogate w witaminy E, C i A oraz zawierają flawonoidy, dzięki czemu chronią organizm przed szkodliwym działaniem wolnych rodników. Fasolka szparagowa ma niski indeks glikemiczny. Zawarte w niej białko pomaga kontrolować poziom cukru we krwi, co jest ważne dla osób chorujących na cukrzycę. Z kolei ze względu na obecność witaminy K zwiększającej wchłanianie wapnia, szparagówkę poleca się dzieciom.

Zielona papryka

Skarbnica witamin E i C oraz wapnia, potasu, magnezu, żelaza i karotenu. Nieodzowny składnik sałatek. Papryka zielona jest mniej kaloryczna od swoich kolorowych sióstr. Jest także źródłem kwasu foliowego zapewniającego prawidłową budowę tkanek. Reguluje przemianę materii, dostarcza cennych soli mineralnych, zapobiega chorobom układu krążenia. Jedzenie papryki zielonej wpływa na wzrost termogenezy, co oznacza, że spala się więcej kalorii. Dlatego warto, by sięgały po nią osoby na dietach odchudzających.

Sałata

Orzeźwia, odkwasza. Najsmaczniejsza bez dodatków, chrupana po opłukaniu. W naszej rodzimej kuchni podawana jednak często ze śmietaną lub różnorakimi dressingami – warto tu pamiętać, że sałata ma być głównym składnikiem, a nie dodatki. Wysoka zawartość chlorofilu sprawia, że sałata ma działanie bakteriobójcze, przyspiesza gojenie ran i chroni przed zarazkami. Pomaga też walczyć z infekcjami. Kwas foliowy i witaminy z grupy B wzmacniają system nerwowy. Wśród skarbów, które w sobie kryje, są witaminy E i A, potas, magnez, żelazo, kwasy organiczne i mangan.

Źródło: LeDuvel