×
Subskrybuj newsletter
dobrzemieszkaj.pl
Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu.
Podaj poprawny adres e-mail
  • Musisz zaznaczyć to pole
Jak wybrać dobry nóż kuchenny?

Jak wybrać dobry nóż kuchenny?

Autor: Wojciech Kaczałek
Dodano: 27 marz 2015 10:50
Zaktualizowano: 27 marz 2015 10:55

Dobry nóż kuchenny powinien być ostry, bardzo ostry lub ekstremalnie ostry. Do codziennego użytku nie potrzebujemy narzędzia za kilka tysięcy złotych, ale warto wiedzieć, na co zwracać uwagę przy wyborze ostrza i jakie rodzaje noży warto mieć w swojej kuchni.

Urządzenia typu blender czy mikser są bardzo przydatne w przygotowywaniu potraw, ale podstawowym przyrządem kuchennym jest nóż. Lepiej jest zainwestować w droższy, ale lepiej wykonany model, niż w nóż, który szybko się stępi. Dobre ostrze ma podążać za ruchem ręki i kroić pod delikatnym naciskiem.
Ostry nóż jest wygodniejszy w użytkowaniu, przy jego pomocy szybciej przygotowujemy potrawę. Ważne są jednak również inne kwestie, przede wszystkim bezpieczeństwo. Teoretycznie im ostrzejszy nóż, tym stanowi większe zagrożenie, ale mówimy przecież o zastosowaniach kulinarnych, a nie drastycznych. Krojąc tępym nożem nie mamy nad nim pełnej kontroli. Może nam się ześlizgnąć z produktu i uszkodzić palce, nawet wtedy, gdy jego ostrość pozostawia wiele do życzenia.
Ponadto dania przygotowane przy użyciu noża, którym łatwo się kroi będą bardziej estetyczne i smaczniejsze. Tępy nóż zamiast przecinać, będzie miażdżył włókna mięs czy warzyw.

Fotolia
Fotolia

Dobry materiał to podstawa
Wyróżnia się dwa główne typy noży, jeśli chodzi o sposób produkcji: walcowane i wykuwane. Te pierwsze wycina się z arkuszy metalu. Można ja łatwo naostrzyć, są lżejsze i tańsze od wykuwanych, ale mogą być mniej trwałe i gorzej leżą w dłoni. Noże kute modeluje się ręcznie w wysokiej temperaturze ze stali o dużej gęstości, dzięki czemu są one trwalsze, lepiej wyważone, ale cięższe i często sporo droższe od walcowanych.
Noże ze stali węglowej są twarde, łatwe do naostrzenia, lecz podatne na rdzewienie i trzeba je często konserwować. Z czasem pokrywają się charakterystyczną patyną. Noże ze stali nierdzewnej mają podwyższoną odporność na korozję, są stosunkowo elastyczne, lecz w razie ukruszenia trudniej będzie je naostrzyć.
Wybierając nóż warto zwrócić uwagę na twardość stali – im jest ona większa, tym klinga dłużej pozostanie ostra. Określa się ją przy pomocy skali Rockwella (HR). Dla stali hartowanej twardość oznacza się symbolem HRC. Naprawdę dobre ostrza mają twardość na poziomie 56 HRC i większym.
Na rynku są również noże z ostrzami ceramicznymi, które najdłużej zachowują ostrość, nie rdzewieją i mają właściwości antybakteryjne . Ich wadą jest wysoka kruchość.

Nóż do Twoich potrzeb
Kompletowanie naszego zestawu ostrzy najlepiej będzie zacząć od noża szefa kuchni. Jest to narzędzie o długości 20-25 cm z lekko zakrzywionym ostrzem, które ma szerokie zastosowanie. Służy do krojenia, nacinania, siekania i rozdrabniania produktów.
Swoistą alternatywą dla noża szefa kuchni jest Santoku, wywodzący się z Japonii nóż o długości 14-18 cm łączący w sobie cechy noża szefa kuchni i niewielkiego tasaka. Santoku ma charakterystyczny kształt, z prostą krawędzią tnącą i łukowo opadającym grzbietem. Dobrze nadaje się do cięcia i krojenia mięsa bez kości oraz szatkowania i siekania warzyw lub owoców.
Nóż uniwersalny może być uzupełnieniem noża szefa kuchni lub dobrym ostrzem dla początkującego. Jest krótszy od noża kucharza i stosowany do krojenia wielu różnorodnych produktów spożywczych.

Fotolia
Fotolia

Przejdźmy do noży bardziej specjalistycznych. Nóż do chleba ma zazwyczaj ząbki, dzięki którym nawet dość tępe ostrze powinno poradzić sobie ze świeżym pieczywem. Nóż tego typu nadaje się też do krojenia miękkich owoców lub warzyw, np. pomidorów. Ciekawą odmianą noża do chleba jest sprzęt z ostrzem przesuniętym ku dołowi w stosunku do płaszczyzny chwytu. Takie rozwiązanie zapewnia większe bezpieczeństwo palcom.
Nóż do obierania ma ok. 10 cm długości i jest narzędziem wszechstronnym. Dzięki prostemu, zaokrąglonemu uchwytowi łatwo nim manipulować i używać nie tylko do pozbywania się skórek, ale też do wycinania gniazd z nasionami czy szybkiego krojenia produktów w powietrzu.
Przyda się również nóż do sera. Szukajmy takiego, który ma otwory w klindze sprawiające, że serowi trudniej się przykleić do ostrza. Drobne ząbki działają jak piła, a podwójna końcówka pozwala przekładać plastry na deskę czy talerz.
Jeśli często przygotowujemy ryby lub potrawy mięsne, warto zaopatrzyć się w nóż do filetowania lub trybowania (służący do oddzielania mięsa od kości). Noże tego typu mają węższe i bardziej elastyczne ostrza od noża szefa kuchni.
Pamiętajmy o tym, żeby nóż dobierać do postury. Drobnej kobiecie będzie trudno operować ostrzem o długości 25 cm. Weźmy nóż w dłoń, sprawdźmy jego wyważenie i poczujmy wagę. Lekki nóż pozwala na bardziej precyzyjne siekanie i rozdrabnianie, z kolei cięższy łatwiej przetnie twardsze produkty.
Zwróćmy uwagę na materiał, z jakiego został wykonany uchwyt. Powinien on być trwały. Cienki plastik czy miękkie drewno mogą oznaczać, że cały nóż jest nienajlepszej jakości. Sam uchwyt powinien być dobrze dopasowany do kształtu naszej dłoni.

Jak dbać o nóż?
Żeby nóż długo pozostał ostry, trzeba należycie się z nim obchodzić. Jego żywotność przedłużymy, jeśli szybko pozbędziemy się z niego resztek jedzenia, którego wydzielają kwasy mogące uszkodzić ostrze.
Noża nie powinno się myć w zmywarce, ponieważ może ulec uszkodzeniu, gdy będzie obijał się o sztućce bądź naczynia. Poza tym nawet stal nierdzewna może zostać zaatakowana przez korozję, jeśli będzie często poddawana działaniu ostrych środków chemicznych i wysokiej temperatury. Warunki panujące w zmywarce podczas pracy szkodzą też rękojeściom, tak metalowym, jak i drewnianym.
Zamiast moczyć nóż w zlewozmywaku, najlepiej od razu go umyć, a następnie osuszyć. Noża nie powinno się wrzucać do szuflady z innymi sztućcami, ale przechowywać w bloku z drewna lub tworzywa sztucznego.
Jeśli noża używamy w warunkach domowych, nie musimy go ostrzyć codziennie, ale raz na dwa tygodnie przyda się użyć osełki. Po naostrzeniu ostrze trzeba wymyć.
Na stan noża ma też wpływ deska, z której korzystamy. Lepiej unikać desek plastikowych i szklanych, ponieważ są one twarde, nie zapewniają amortyzacji podczas cięcia, a co za tym idzie powodują, że ostrze szybciej się tępi. Postawmy na deski drewniane.

Fotolia
Fotolia

Komentarze

Zaloguj się

Zobacz także